مفاهیم فارکس و بازارهای مالی – بخش سوم: بانکهای مرکزی و کارگزاران بازار فارکس

به‌طورکلی بازارهای مالی به ۴ دسته تقسیم می‌شوند.

۱- بازار سهام stock market: نهادی است که در آن سهام و برگه‌های سهم معامله می‌شوند. رایج‌ترین مکان برای معامله سهام، بازار مبادلات سهام است. این مکان از نظر فیزیکی جایی است که سهامداران دور هم جمع می‌شوند. از جمله بازارهای سهام می‌توان به بورس توکیو، لندن و نیویورک اشاره نمود.

۲- بازار کالا commodity market: یک بازار سازمان‌یافته است که کالاهای مختلف مانند پنبه، ذرت، شکر، قهوه، غلات و همچنین فلزات باارزش در آن معامله می‌شوند. قسمت عمده معاملات در این بورس به منظور خرید و فروش و تحویل در آینده صورت می‌گیرد. از جمله این بازارها می‌توان به بورس شیکاگو اشاره نمود.

۳- بازار اوراق قرضه bond market: در این گونه از بازار، اوراق قرضه منتشر شده توسط نهادهای مختلف معامله می شوند.

۴- بازار مبادلات ارزی فارکس Forex: این بازار، بازار جهانی خرید و فروش ارز می‌باشد. Forex در واقع از دو کلمه Foreign Exchange به معنای تبادل ارز تشکیل شده است و بزرگ‌ترین بازار مالی دنیاست.

پیدایش مبادلات ارزی به زمان ضرب اولین سکه‌ها و آغاز تجارت باز می‌گردد و در طول سالیان متمادی به صورت کنونی درآمده که اینک آن را با نام فارکس می‌شناسیم.

تا پیش از جنگ جهانی اول سیستم استاندارد طلا مورد استفاده کشورها قرار می‌گرفت که بر اساس این سیستم ارزش هر ارز به میزان طلایی بستگی داشت که پشتوانه آن بود. به‌طور مثال ارزش هر اونس طلا برابر ۶٫۵ دلار آمریکا و ۳٫۱۷ پوند انگلیس بوده است. در نتیجه قیمت هر پوند انگلیس برابر ۲٫۰۵ دلار محاسبه می‌شده است. در قالب این سیستم، نرخ ارز کشورها دارای ثبات نسبی بود و نوسانات زیادی صورت نمی‌پذیرفت. اما با آغاز جنگ جهانی اول این سیستم دیگر کارایی نداشت و کشورها تا پایان جنگ جهانی دوم از نظام‌های ارزی متفاوتی برای حفظ ارزش پول ملی استفاده می‌کردند و در سال ۱۹۴۴ در نیوهمپشابر آمریکا و در هتلی به نام برتون وودز، کنفرانسی با حضور نمایندگان ۴۵ کشور جهان تشکیل شد که براساس نتایج جلسه، مقرر گردید بانک جهانی به دلیل بی‌ثباتی اقتصاد بین‌الملل اقدام به تعیین نرخ ثابت برابری ارزها نماید و از سوی دیگر دلار آمریکا به عنوان رابط سایر ارزها با طلا تعیین شد. از این رو ارزش هر اونس طلا ۳۵ دلار تعیین گردید و دلار آمریکا معیار تعیین ارزش سایر ارزها قرار گرفت. این سیستم ثباتی بیست ساله در اقتصاد جهانی ایجاد کرد که سرانجام در دهه ۷۰ از هم فروپاشید.

در سال ۱۹۷۱ نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا رابطه دلار و طلا را قطع نمود و بدین ترتیب ارزش دلار به عرضه و تقاضای جهانی وابسته شد. در همان سال توافقنامه‌ای مشابه با برتون وودز، بنام اسمیت سونیان امضا شد که بر اساس آن نوسانات محدودی برای ارزها مجاز شمرده شده بود. در سال ۱۹۷۲ کشورهای اروپایی برای فرار از وابستگی به دلار آمریکا دست به امضای توافقنامه‌ای زدند که طی آن نرخ ارز کشورهای امضا کننده تا میزان ۲٫۲۵ درصد اجازه نوسان یافت.

در نهایت هر دو توافقنامه فوق لغو شدند و نظام ارز شناور از سال ۱۹۷۴ با امضای توافقنامه جاماییکا رسماً مورد پذیرش قرار گرفت و از آن پس کشورها اجازه یافتند تا نظام ارزی دلخواه را انتخاب نمایند. در سال ۱۹۷۸ کشورهای اروپایی مجدداً در جهت کاهش تسلط دلار آمریکا اقدام نمودند. و نهایتاً سیستم پولی واحد اروپا یا EMS را بنا نهادند.

بازار فارکس در ابتدا محل تعامل بانک‌های مرکزی بود. اما تحولات فوق و کاهش نقش دولت‌ها در اقتصاد سبب گردید بانک‌های تجاری، شرکت‌های تجاری، کارگزاران و بورس بازان نیز در این بازار حضور یابند و سرانجام در سال ۱۹۹۳، کشورهای اروپایی با افزایش دامنه تغییرات ارزها تا ۱۵ درصد، زمینه حضور معامله گران خرد را فراهم نمودند و از سویی با پیشرفت فناوری اطلاعات ابزارهای لازم جهت انجام معاملات در فضای مجازی (اینترنت) در اختیار معامله گران قرار گرفت. به‌طوری که امروز شاهد گسترش به کارگیری این فناوری در بازار فارکس هستیم.

بازار فارکس، عموماً به مجموعه‌ای از مؤسسات بین‌المللی (مانند بانک‌ها) اطلاق می‌شود که به تجارت و با مبادله ارز می‌پردازند و اغلب واژه اختصاری فارکس (Forex) و یا اف ایکس (FX) برای اشاره به این بازار به کار می‌رود.

از آنجایی که این بازار فاقد سازمان مرکزی برای تنظیم سفارشات است، بازار خارج از بورس (Over The Counter) خوانده می‌شود.

معامله گران و بازار سازان در بازار فارکس از سراسر جهان با استفاده از تلفن، کامپیوتر و فکس، یک بازار منسجم ۲۴ ساعته را به وجود آورده‌اند. از آنجایی که مبادلات متمرکز نیستند، رقابت بین بازار سازان، مانع ایجاد سیاست‌های انحصاری برای نرخ گذاری می‌شود. اگر یک بازار ساز، نرخ را شدیداً تحریف کند، معامله گران این حق را دارند که بازار ساز دیگری را بیابند و معاملات خود را با وی انجام دهند. اما معاملات در بازارهای متمرکز (بازار متمرکز به بازاری اطلاق می‌شود که مکان فیزیکی خاصی برای انجام معاملات وجود دارد) مانند بازار سهام به شکل کاملاً متفاوتی صورت می‌پذیرد. به عنوان مثال در بازار سهام نیویورک تنها می‌توان سهام شرکت‌هایی که در این بورس پذیرفته شده‌اند را معامله نمود. بازارهای متمرکز اصطلاحاً توسط کارشناسان (Specialists) اداره می‌شوند. و در مقابل، بازار ساز اصطلاحی است که در بازارهای غیرمتمرکز رواج دارد.

از آنجایی که بازار سهام یک بازار متمرکز است، یک سهام معاملاتی در این بازار، در یک لحظه تنها می‌تواند یک نرخ مشخص برای خرید و فروش داشته باشد. اما در بازارهای غیرمتمرکز مانند بازار فارکس، بازار سازان متعددی وجود دارند که هر کدام نرخ خرید و فروش خود را ارائه می‌کنند که ممکن است نرخ آن‌ها باهم متفاوت باشد.

بازارهای متمرکز طبیعتاً تمایل به انحصار گری دارند. اگر یک متخصص بازار را کنترل کند ممکن است نرخ‌ها را بر حسب تمایل خود در جهت کسب منافع خود تغییر دهد.

بازار فارکس یک بازار غیرمتمرکز است و به جای یک متخصص، بازار سازان متعددی در آن دخیل هستند، با این وجود می‌توان شرکت کنندگان در این بازار را به طبقات متفاوتی تقسیم نمود. حق تقدم با آن‌هایی است که اعتبار، حجم معاملات و تجربه بیشتری دارند.

در رأس این طبقه بندی، بازار بین بانکی (Interbank) قرار دارد که روزانه بالاترین حجم معاملات در آن رخ می‌دهد که البته بیشتر این معاملات بر روی ارزهای محدودی همچون دلار آمریکا، یورو، پوند، ین ژاپن و… صورت می‌گیرد.

در بازار بین بانکی، بزرگ‌ترین بانک‌ها می‌توانند از طریق کارگزاران بین بانکی و یا سیستم‌های واسطه الکترونیکی مانند EBS و رویترز، به‌طور مستقیم باهم در ارتباط باشند.

در این بازار، معامله بانک‌ها تنها بر اساس ارتباطات اعتباری آن‌ها با یکدیگر صورت می‌گیرد و حجم عظیمی از این معاملات به جای نقل و انتقال واقعی ارز، از طریق بدهکار و بستانکار کردن حساب‌های بانکی انجام می‌شود. همه بانک‌ها از نرخ یکدیگر آگاهند و با این وجود هر بانکی برای معامله در نرخ پیشنهادی، باید ارتباط اعتباری خاصی با بانک دیگر داشته باشد. مؤسسات دیگر مثل بازارسازان آنلاین (Brokers)، شرکت‌های سهامی و صندوق‌های تأمین سرمایه گذاری باید از طریق بانک‌های تجاری به معامله بپردازند. از آنجایی که بیشتر بانک‌ها (بانک‌های کوچک)، صندوق‌های سرمایه گذاری و سرمایه گذاران نهادی، با بانک‌های بزرگ خطوط اعتباری ثبت شده است ندارند، هیچ گونه دسترسی به نرخ‌ها پیدا نمی‌کنند. بنابراین معامله گران کوچک مجبور می‌شوند که تنها از طریق یک بانک، برای احتیاجات تبادلات ارزی خود اقدام کنند و به این ترتیب سرمایه گذاران طبقات پایین‌تر، نمی‌توانند به نرخ‌های رقابتی دسترسی داشته باشند.

اخیراً تکنولوژی موانع بین مصرف کنندگان بازار ارز و بازار بین بانکی را از بین برده است. تجارت آنلاین، با ایجاد ارتباط مؤثر و کم هزینه بین بازار سازان و سایر شرکت کنندگان، راه را برای مشتریان خرده پا هموار کرده و امکان دسترسی آن‌ها را به بازار بین بانکی فراهم ساخته است. امروزه معامله گران شخصی هم قادرند دوشادوش بزرگ‌ترین بانک‌های جهان، با عملکرد و نرخ مشابهی به معامله بپردازند. به بیان دیگر معامله گران و سرمایه گذاران خصوصی هم قادرند از همان فرصت‌هایی استفاده کنند که قبلاً در اختیار بانک‌های بزرگ بوده است. امروزه فارکس یک فرصت نامحدود برای معامله گران آنلاین ارز است.

در ۲۵ سال اخیر پیشرفت‌های ناشی از جهانی سازی تأثیر عمیقی بر بازار ارز داشته و باعث رشد شگفت انگیز این بازار و افزایش چشمگیر تعداد و تنوع معامله گران شده است. این بازار از معاملات درون یک بانک تا معاملات بین مؤسسات بزرگ مالی و تجاری مختلف، گستردگی دارد. عوامل زیادی در رشد بازار فارکس مؤثر هستند اما مهم‌ترین آن‌ها پیشرفت تکنولوژی و رشد فزاینده سرمایه گذاری‌های بین‌المللی و برون مرزی هستند. به عنوان مثال تا همین چند سال پیش، بیشتر فعالیت‌های تبادلات خارجی آمریکا منحصر به تبادلات بین‌المللی کالا و خدمات در جهت اهداف صادراتی و وارداتی بود. حال آن که امروز این محیط در حال تغییر است. سرمایه گذاری بین‌المللی بسیار سریع‌تر از تجارت در حال پیشرفت است. سرمایه گذاران نهادی، شرکت‌های بیمه و صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک در کنار بازیگران قدیمی بازار، مانند بانک‌ها و بانک‌های تجاری/سرمایه‌ای، به شرکت کنندگان اصلی بازار فارکس تبدیل شده‌اند. بازار تبادلات ارز به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی، مشمول دموکراسی بیشتری شده است و از معاملات درون بانکی بسیار فرارتر رفته و شرکت کنندگان مختلفی را در بر گرفته است که اهداف متنوعی دارند، از جمله: کسب سودهای کوتاه مدت از نوسانات نرخ‌های معاملات، جلوگیری از زیان ناشی از تغییرات نرخ‌های معاملاتی، تهیه ارزهای خارجی مورد نیاز برای خرید کالا و خدمات از کشورهای دیگر و با تأثیر گذاشتن بر نرخ معاملاتی، از طرف دیگر این شرکت کنندگان بر روی عرضه و تقاضا تأثیر می‌گذارند و نقش مهمی در تعیین نرخ معاملاتی ایفا می‌کنند. بنابراین شناخت شرکت کنندگان کلیدی بازار بسیار مهم است. این شرکت کنندگان عبارت‌اند از بانک‌های تجاری/سرمایه گذاری، بانک‌های مرکزی، شرکت‌های اقتصادی، صندوق‌های سرمایه گذاری و مشتریان شخصی و خرده پا.

در گذشته معاملات ارز از طریق تلفن و گاهی توسط دستگاه تلکس انجام می‌شد. سیستم قدیمی کارگزاری صوتی، ترکیبی از مکالمات تلفنی بین معامله گران بین بانکی بود. این سیستم‌ها نه تنها کند و دارای اشتباه بودند، بلکه نرخ نامشخصی را هم برای بازار تعیین می‌کردند زیرا نرخ‌ها برای معامله گران متفاوت بود. معامله گران برای سوددهی و کسب اطلاع از نرخ جاری، می‌بایست به‌طور منظم معاملات کوچکی انجام می‌دادند.

امروزه، سیستم الکترونیکی جایگزین سیستم قدیمی تلفن و کارگزاران صوتی شده است و به دلیل هزینه‌های پایین این سیستم جدید، بیشتر کارگزاران صوتی از بازار کنار گذاشته شده‌اند. تجارت الکترونیکی در بازار ارز، برای اولین بار در اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط سرویس کنترل معاملاتی رویترز مطرح شد که بعدها در سال ۱۹۹۸ با سرویس معاملاتی ۱-۲۰۰۰ رویترز جایگزین شد. سیستم اولیه، ارتباط هر معامله گر را تنها با یک معامله گر دیگر برقرار می‌کرد و نمی‌توانست چندین معامله گر را باهم هماهنگ کند. اما در سال ۱۹۹۲، هنگامی که رویترز معامله گر ۳-۲۰۰۰ را عرضه کرد، همه چیز تغییر یافت. این سیستم جدید، یک سیستم کارگزار الکترونیک است که به صورت خودکار نرخ‌های پیشنهادی معامله گران را با خرید و فروش هماهنگ می‌کند.

بعدها در آوریل ۱۹۹۳، موسسه سرمایه گذاری ماینکس (Minex) که یک گروه ژاپنی از کارگزاران و بانکداران است، سیستم خود را عرضه کرد و در سپتامبر ۱۹۹۳ یک گروه بزرگ از بانک‌های معامله گر، سیستم معاملاتی EBS (سرویس الکترونیکی کارگزاری) را ارائه نمود. هنگامی که موسسه مانیکس، حقوق تجاری خود را در سال ۱۹۹۶ به EBS واگذار کرد، تنها دو سیستم کارگزاری الکترونیکی در بازار فارکس باقی ماندند. سیستم‌های هماهنگ کننده سفارشات قابل اطمینان تر و سریع‌تر هستند و به معامله گران این اجازه را می‌دهند که به جای انجام یک معامله از طریق تلفن، به‌طور هم‌زمان چندین معامله را انجام دهند.

این سیستم‌ها اصلی‌ترین ابزار برای داد و ستد معامله گران محسوب می‌شوند. از آنجایی که طبیعت بازار فارکس غیرمتمرکز است، تعیین دقیق حجم معاملات تجاری این بازار که از طریق سرویس‌های کارگزاری الکترونیکی انجام می‌شود امکان پذیر نیست، اما حدوداً ۸۵ درصد حجم کل معاملات از طریق الکترونیکی انجام می‌شود.

در این بخش به مقایسه اجمالی بازار فارکس با بازار سهام خواهیم پرداخت.

بازار فارکس به شکل اسپات (Spot Fx) در بین تمامی بازارهای جهان منحصر به فرد است زیرا معامله در این بازار به صورت ۲۴ ساعته انجام می‌شود. در هر ساعتی از شبانه روز یک مرکز مالی مهم در نقطه‌ای از جهان، برای تجارت باز است و بانک‌ها و دیگر مؤسسات در هر ساعتی از شب و روز به غیر از آخر هفته‌ها (بازار روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است)، به تبادل ارز می‌پردازند. در حالی که بعضی از بازارها به تجارت روزانه خود خاتمه می‌دهند، بازارهای دیگر در جهان شروع به تجارت می‌کنند.

تجارت روزانه ابتدا از مرکز مالی استرالیا و اقیانوسیه آغاز می‌شوند. مراکز مالی مهم در سراسر جهان در طول یک روز، یکی پس از دیگری فعالیت خود را آغاز می‌کنند. ترتیب باز شدن مراکز مالی مهم جهان به این صورت است: نیوزیلند، استرالیا، آسیای جنوب شرقی (ژاپن، هنگ کنک و…)، خاورمیانه، اروپا و آمریکا. مثلاً هنگامی که بازارها در توکیو در حال بسته شدن هستند، در اروپا معاملات شروع می‌شود. در نهایت نیویورک و سایر مراکز در آمریکا گشایش می‌یابند. اواخر بعد از ظهر در آمریکا، شروع روز دیگر در منطقه استرالیا و اقیانوسیه است و با باز شدن این بازارها، فرآیند دوباره شروع می‌شود. به بیان دیگر، در بازار فارکس هیچ گاه خورشید غروب نمی‌کند.

معاملات فارکس به فرم اسپات (Spot Fx) تقریباً در همه جهان انجام می‌شوند اما سه بازار مالی توکیو، لندن و نیویورک، تأثیرگذارترین بازارها هستند زیرا ۷۰ درصد از معاملات بازار فارکس در زمان فعالیت این مراکز صورت می‌پذیرد.

میزان فعالیت و حجم معاملات در همه ساعات بازار یکنواخت نیست. در برخی ساعات میزان فعالیت و حجم معاملات به‌شدت افزایش می‌یابد و در مقابل در برخی از اوقات شبانه روز حجم معاملات به حداقل خود می‌رسد. در ساعاتی که بازارهای اصلی هم زمان باهم مشغول به فعالیت هستند. بیشترین حجم معاملات انجام می‌شود. خصوصاً ساعت‌هایی که بازارهای اروپا و آمریکا هم زمان باهم باز هستند.

بنا بر آنچه گفته شد، بازار فارکس یک بازار ۲۴ ساعته است اما در مقابل، بازار سهام ساعات کاری محدودی دارد. به عنوان مثال بازار سهام نیویورک کار خود را از ساعت ۹:۳۰ صبح آغاز می‌کند و ساعت ۵ بعدازظهر به آن خاتمه می‌دهد. چنانچه بین ۵ تا ۹:۳۰ به هر دلیل تغییری در قیمت‌ها ایجاد شود، معامله گران ناچارند تا ساعت بازگشایی یعنی ۹:۳۰ صبح روز بعد منتظر بمانند تا بتوانند معاملات خود را انجام دهند.

به‌علاوه اگر فردی شغل تمام وقت داشته باشد و تنها بعد از ساعت کاری بتواند معامله انجام دهد بازار سهام، بازار مناسبی برای انجام معامله نیست. این شخص اساساً سفارش‌ها را بر اساس قیمت‌های قبلی و نه قیمت‌های فعلی بازار قرار می‌دهد. این عدم شفافیت انجام معامله را بسیار دشوار می‌سازد. در بازار فارکس اگر فرد بخواهد بعد از ساعت کاری معامله کند می‌تواند مطمئن باشد که همان نقدینگی و مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش را دریافت می‌کند که در ساعات کاری می‌تواند به دست آورد.

در بازار فارکس برای انجام معاملات از طریق کارگزار (Broker) نیازی نیست تا مشتری تمام سرمایه لازم برای انجام معامله مورد نظر را در اختیار داشته باشد بلکه بر اساس اعتباری که کارگزار در اختیار وی قرار می‌دهد تنها با پرداخت سهم کوچکی از حجم کلی معامله مورد نظر (معمولاً ۱ تا ۲ درصد) می‌تواند اقدام به انجام آن معامله نماید. به اعطای اعتبار از طرف کارگزار اصطلاحاً Leverage گفته می‌شود. از آنجایی که معمولاً میزان نوسانات نرخ یک ارز در طور روز به‌ندرت از یک یا دو سنت بیشتر می‌شود، اگر از این اعتبار در معاملات استفاده نگردد میزان سود (یا ضرر) در معاملات بسیار پایین خواهد بود و جذابیتی برای سرمایه گذاری در این بازار ایجاد نخواهد شد.

در بازار سهام مشتری باید تمام پول لازم برای انجام معامله مورد نظر خود را به صورت نقد پرداخت نماید اما در بازار فارکس برای انجام یک معامله، مشتری تنها یک تا دو درصد از کل سرمایه لازم برای انجام معامله را پرداخت می‌کند و مابقی اعتباری است که بروکر به وی اعطا می‌کند.

اعتباری (Leverage) که به‌طور معمول بروکرها به مشتریان خود ارائه می‌کنند برابر ۱:۱۰۰ (یک به صد) می‌باشد. این بدین معنی است که هر ۱۰۰۰ دلار از پول شما معادل صد هزار دلار خواهد بود.

فرض کنید که کل سرمایه شما ده هزار دلار آمریکا باشد و این پول را برای سرمایه گذاری در بازار سهام در نظر گرفته باشید. بنابراین بزرگ‌ترین معامله‌ای که می‌توانید انجام دهید از کل پول شما تجاوز نخواهد کرد. اما اگر با این مقدار پول در بازار فارکس فعالیت کنید می‌توانید تا صد برابر حجم سرمایه خود به معامله بپردازید. در واقع با سرمایه اولیه ده هزار دلاری خود، می‌توانید تا سقف یک میلیون دلار معامله کنید.

با این حال نباید از این نکته هم غافل ماند که این اعتبار اهرمی (Leverage) مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند و بدون مدیریت صحیح در این سیستم همان طور که ممکن است به سودهای کلان رسید احتمال ضررهای سنگین نیز وجود دارد. بنابراین نباید هیچ گاه تمام موجودی خود را برای انجام معامله در یک زمان استفاده نمایید.

در بازار فارکس احتمال رسیدن به سود، هم در بازار صعودی و هم در بازار نزولی وجود دارد.

در بازار سهام همواره یک معامله سودآور با خرید در قیمت پایین‌تر آغاز می‌شود و با فروش در قیمت بالاتر خاتمه می‌یابد. به بیان دیگر معامله گران تنها در زمانی که قیمت‌ها را به افزایش است می‌توانند در بازار امیدوار به کسب سود باشند و در زمانی که روند قیمت‌ها نزولی است تنها باید نظاره گر باشند تا مجدداً روند صعودی آغاز شود.

اما در بازار فارکس به دلیل اینکه ارزها به صورت جفت معامله می‌شوند (مانند EUR/USD) یک جفت ارز را می‌توان قبل از خرید به فروش ‌رساند. یعنی با خرید ارز طرف اول در واقع در همان لحظه اقدام به فروش ارز طرف دوم نموده‌اید. به‌طور مثال زمانی که نرخ جفت ارز EUR/USD (EUR ارز طرف اول و USD ارز طرف دوم است) به میزان ۵۰ واحد سقوط می‌کند بدین معنی است که یورو پنجاه واحد در مقابل دلار سقوط کرده و در مقابل، دلار نیز ۵۰ واحد در برابر یورو افزایش ارزش یافته است.

در بازار سهام، معامله گران علاوه بر مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش معمولاً کمیسیون هم می‌پردازند در حالی که کارایی بازار الکترونیک هزینه‌ها را کم کرده این مکان به سرمایه گذاران داده است تا مستقیماً با بازار سازان معامله کنند که در این بین، هزینه‌های واسطه گری نیز حذف شده است. نقدینگی ۲۴ ساعته بازار ارز باعث می‌شود که معامله گران این بازار در تمام طول شبانه روز نرخ‌های رقابتی را دریافت کنند. حال آنکه معامله گران بازار سهام نسبت به ریسک‌های نقدینگی آسیب‌پذیرترند و عموماً مابه‌التفاوت بیشتری را مخصوصاً بعد از ساعات کاری بازار پرداخت می‌کنند. بازار آنلاین فارکس به دلیل هزینه‌های پایین، بهترین گزینه برای معامله گران کوتاه مدت است. اگر یک معامله گر در بازار سهام، روزانه ۳۰ معامله انجام دهد. و بابت هر معامله ۲۰ دلار کمیسیون بپردازد. باید روزانه ۶۰۰ دلار برای پرداخت کمیسیون هزینه کند. این مبلغ قابل توجه می‌تواند باعث کاهش سود و یا افزایش ضرر شود.

برخلاف بازارهای سهام، اکثر بازار سازان در بازار فارکس در زمان کوتاهی معامله درخواستی مشتری را بر اساس قیمت‌های ارائه شده انجام داده و تأیید آن را برای وی ارسال می‌نمایند. سیستم‌های قوی هرگز قبل از ارائه قیمت پیشنهادی خود، اندازه حجم معامله مورد نظر یا جهت خرید یا فروش ارز مورد نظر را از معامله گر درخواست نمی‌کنند. بازار سازان ناکارآمد ابتدا تعیین می‌کنند که سرمایه گذار فروشنده است و یا خریدار و سپس قیمت واقعی را پنهان می‌کند تا سود خودشان را در معامله افزایش دهند. بازار سهام عموماً به روشی عمل می‌کند که در آن معامله لزوماً باقیمت مورد نظر معامله گر انجام نمی‌شود بلکه معامله در نزدیک‌ترین قیمت ممکن انجام می‌شود. برای مثال فرض کنید که ارزش سهام شرکت مایکروسافت با نرخ ۵۲٫۵۰ در حال معامله می باشد. اگر فردی برای خرید در این نرخ سفارشی دهد تا زمانی که کارشناس دستور معامله وی را انجام دهد ممکن است قیمت به ۵۳٫۲۵ دلار برسد که در این شرایط عملاً مقداری ضرر به معامله گر تحمیل می‌شود و شفافیت قیمتی که توسط کارگزاران بازار ارز ارائه می‌شود. اطمینان می‌دهد که معامله گران همیشه یک قیمت مناسب و عادلانه را دریافت می‌کنند.

بازار معاملات ارز با میانگین حجم معاملات روزانه ۱٫۷ تریلیون دلار روان‌ترین بازار جهان است. این بدین معنی است که معامله گران می‌توانند به میل خود در هر شرایطی با حداقل ریسک یا وابستگی و بدون محدودیت زمانی (به غیر از روزهای شنبه و یکشنبه) وارد بازار یا از آن خارج شوند.

به بیان دیگر در بازار فارکس معاملات مشتریان در زمان بسیار کوتاهی انجام خواهد شد و مشتری هیچ‌گاه نگران انجام نشدن معامله درخواستی خود نخواهد بود، در حالی که در بازار سهام این امکان وجود دارد که برای خرید یا فروش سهمی، صف خرید یا فروش تشکیل شود و در نهایت مشتری نتواند سهم مورد نظر خود را در قیمت دلخواه خریده یا به فروش برساند.

بانک‌های مرکزی بازیگران مهمی در بازار ارز محسوب می‌شوند و می‌توانند نقش مهمی در نوسانات نرخ معاملات ایفا کنند. این بانک‌ها، بورس باز نیستند و به دو هدف وارد بازار می‌شوند:

۱- نظارت بر بازار

۲- کنترل عرضه پول و نرخ بهره

دولت‌ها و بانک‌های مرکزی فعالیت‌های اقتصادی را به‌طور جدی و مداوم پی گیری می‌کنند تا عرضه پول را در سطوح متناسب با اهداف اقتصادی خود نگه دارند.

با رشد روز افزون جهانی شدن، مؤسسات سرمایه گذاری بیشتر به مبادلات خارجی پرداخته‌اند و امروزه نقش مهمی در این بازار ایفا می‌کنند. این مؤسسات از گروه‌های متنوعی تشکیل شده‌اند و شامل مؤسسات سرمایه گذاری کوچک و بزرگ، صادرات و واردات و شرکت‌های خدمات مالی هستند. تمایل این مؤسسات برای معاملات خارجی دلایل متعددی دارد. مثلاً مؤسسات چند ملیتی ممکن است برای پرداخت حقوق، هزینه مواد، هزینه‌های بازیابی، تبلیغات و یا توزیع و فروش کالا در سایر کشورها، احتیاج به مبادله ارز داشته باشند و یا مؤسسات چند ملیتی، از کاهش نرخ ارز که ممکن است در پرداخت‌های آینده آن‌ها تأثیر گذار باشد، جلوگیری می‌کنند تا ریسک‌ها را متعادل سازند.

عموماً این گروه دارای سرمایه‌های عظیمی هستند و بسته به میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارند به طرق مختلفی در این بازار فعالیت می‌کنند.

به عنوان مثال ممکن است که این سرمایه‌ها با توجه به اختلاف نرخ بهره‌های بانکی در کشورهای مختلف، صرف انجام معاملاتی که اصطلاحاً Carry Trade نامیده می‌شوند گردند

در خصوص روش “کری ترید” در دوره جامع آموزش معاملات ارز، توضیحات کامل ارائه شده است. برای آشنایی با دوره جامع آموزش معاملات ارز، اینجا کلیک کنید.

گروهی هم رویدادهای جهانی را برآورد کرده و دیدگاه بلند مدت تری در مورد تقویت و یا تضعیف ارز در طی شش ماه آینده می‌یابند و بر اساس آن اقدام به انجام معاملات بلند مدت می‌نمایند.

در سال‌های اخیر، سهم این گونه سرمایه گذاری در بازار فارکس بسیار افزایش یافته و امروزه سهم معاملات کلی آن در بازار، حدود ۲۰ درصد است. هر چند این گروه به نسبت سایر شرکت کنندگان که تا به حال ذکر شده، تقریباً کوچک هستند ولی می‌توانند در نوسانات نرخ ارز تأثیر گذار باشند.

معاملات خرده فروشی ارز، زمینه تازه‌ای در دنیای تجارت است. تا سال ۱۹۹۶ معاملات ارزهای خارجی فقط در بانک‌ها، مؤسسات و شبکه‌های شخصی قدرتمند انجام می‌شد. تا قبل از این زمان، مشتریان خرده پا تنها می‌توانستند از طریق بازارهای Futures و Option به معاملات ارزی بپردازند.

اما امروزه به پیدایش بازار آنلاین، مشتریان کوچک و خرده پا می‌توانند به‌طوری معامله کنند که کاملاً مشابه بازار بین بانکی است. در تجارت آنلاین تفاوت بین قیمت خرید و فروش نسبت به بازار بین بانکی کمی بیشتر است اما عملکرد این سیستم بی‌نظیر است. شرکت‌ها در فضای رقابتی نرخ‌های پیشنهادی و سفارشات وارد شده را دقیقاً با نرخ مشخص به انجام می‌رسانند. امروزه مشتریان خرده پا همانند مؤسسات چند ملیتی می‌توانند در بازار فارکس شرکت کنند.

معامله‌ای است که سررسید و تسویه آن حداکثر دو روز کاری بعد از انجام معامله باشد.

قرار داد سلف معامله‌ای است که در آن اختیار خریدار و فروشنده نسبت به تحویل کالایی با کمیت و کیفیت معین در تاریخ و محل مشخص به توافق می‌رسند. قیمت را می‌توان در ابتدا یا زمان تحویل تعیین کرد. این نوع معاملات در دسته معاملات خارج از بورس (Over The Counter) قرار می‌گیرند

این دسته از معاملات مانند معاملات سلف بوده اما صرفاً در بورس‌ها قابل انجام هستند و شرایط استاندارد بر هر معامله آتی حاکم خواهد بود.

این دسته از معاملات هم در بورس‌ها و هم خارج از بورس‌ها انجام می‌شوند، با این تفاوت که قراردادهای اختیار در بورس‌ها تحت شرایط استاندارد انجام پذیر هستند. در هر معامله اختیار، یک فروشنده اختیار در برابر خریدار قرار خواهد گرفت. بر اساس این دسته از معاملات، خریدار اختیار در ازای پرداخت وجهی کمتر از ارزش کالای مورد مبادله، اختیار خواهد داشت در یک بازه زمانی مشخص اقدام به انجام معامله نماید و در طرف مقابل، فروشنده اختیار در طول این مدت و در صورت تمایل خریدار اختیار موظف به انجام معامله خواهد بود.